Kilka zdań od realizatora.
Audiobooki to coraz popularniejsza forma rozrywki i edukacji. Coraz więcej ludzi sięga po książki w formacie audio, aby móc słuchać ich w dowolnym miejscu i czasie. Aby jednak audiobooki mogły powstać, potrzebni są lektorzy – osoby, które czytają teksty na głos i nadają im życie. Lektorzy to nie tylko profesjonaliści, którzy pracują w studiach nagraniowych. To także pasjonaci, którzy nagrywają w domowych warunkach i samodzielnie zajmują się postprodukcją dźwięku. W tym artykule porównamy te dwa sposoby nagrywania jako lektor audiobooków i spróbujemy odpowiedzieć na pytanie: czy warto nagrywać i dokonywać postprodukcji jeśli jest się lektorem niezależnym?
Nagrywanie w studio z realizatorem
Nagrywanie w studio z realizatorem to tradycyjny sposób pracy lektora audiobooków. Polega on na tym, że lektor przychodzi do profesjonalnego studia nagraniowego, gdzie spotyka się z realizatorem – osobą, która nadzoruje cały proces nagrywania i postprodukcji. Realizator decyduje o technicznych aspektach sesji, takich jak jakość dźwięku, może ale bardzo dyskretnie zasugerować lektorowi tempo czy intonację czytania tekstu.
Realizator powinien pamiętać i koncentrować jednak swoją uwagę głównie na aspektach związanych z poziomami głośności dźwięku podczas nagrania głosu lektora.
Nagrywanie w studio z realizatorem ma swoje zalety i wady. Z jednej strony, lektor może skupić się tylko na czytaniu tekstu i nie musi martwić się o żadne kwestie techniczne. Może też liczyć na pomoc i wsparcie realizatora, który może razem z lektorem wypracować poprawną interpretację tekstu lub zasugerować korekty. Z drugiej strony, lektor musi dostosować się do harmonogramu studia i terminów realizatora. Musi też zaakceptować decyzje realizatora co do brzmienia i stylu nagrania.
Co to oznacza?
Stan głosu – lektor może mieć głos w różnej formie zdrowotnej podczas nagrania, na przykład może być chory, zmęczony lub przeziębiony. Doświadczony realizator powinien to wysłyszeć i dać lektorowi feedback. W takiej sytuacji profesjonalny lektor razem z realizatorem powinni wypracować wspólny plan działania, na przykład zrobić przerwę, napić się herbaty .
Ja w podobnych sytuacjach jeśli oczywiście pozwala na to relacja, opowiadam jakiś kawał, śmieszną anegdotę, coś, co na chwilę pozwoli nabrać oddechu i zmieni klimat.
Spójność nagrania – lektor może się pomylić w tekście lub nie dopasować intonacji i stylu do poprzedniego fragmentu. Realizator powinien to wysłyszeć i pokazać lektorowi jego głos. Lektor powinien posłuchać swojego głosu i dopasować intonację i styl tak, aby słuchacz końcowy nie usłyszał tzw. wejść. Współpraca z realizatorem jest bardzo ważna dla efektu końcowego audiobooka. Dzięki niej lektor może poprawić swoją jakość czytania i uniknąć błędów. Realizator natomiast może pomóc lektorowi w interpretacji tekstu i zapewnić spójność nagrania. Współpraca z realizatorem to nie tylko praca, ale także szansa na naukę i wzajemny rozwój.
Szukasz dźwiękowca do audiobooka?
Nagrywanie samodzielnie, czyli lektorska niezależność!
Nagrywanie samodzielnie to nowoczesny sposób pracy lektora audiobooków. Polega on na tym, że lektor nagrywa w domowych warunkach, korzystając ze swojego sprzętu i oprogramowania. Lektor jest zarówno głosem, jak i realizatorem – sam decyduje o wszystkich aspektach nagrania i postprodukcji. Lektor sam wybiera teksty, które chce nagrać, sam ustala tempo i intonację czytania, sam dokonuje korekt i poprawek.
Nagrywanie samodzielnie ma swoje zalety i wady. Z jednej strony, lektor ma pełną kontrolę nad swoją pracą i może wyrazić swój własny styl i pomysły. Może też pracować w dowolnym czasie i tempie, bez konieczności uzgadniania terminów z kimkolwiek. Z drugiej strony, lektor musi mieć odpowiedni sprzęt i umiejętności techniczne, aby zapewnić wysoką jakość dźwięku. Musi też być samokrytyczny i obiektywny co do swojej interpretacji tekstu.
Decydując się na niezależność lektorską trzeba mocno zainwestować w kilka ważnych procesów, które dość wciągająco mogą pożerać lektorski portfel.
Jednym z takich opcji jest adaptacja akustyczna, od której zawsze proponuję zacząć.
Adaptacja akustyczna
Adaptacja akustyczna to proces dostosowania pomieszczenia do nagrywania dźwięku. Polega on na tym, że eliminuje się lub minimalizuje się niepożądane zjawiska akustyczne, takie jak pogłosy, echa czy odbicia dźwięku od ścian lub mebli. Celem adaptacji akustycznej jest uzyskanie suchego i czystego dźwięku bez zakłóceń.
Adaptacja akustyczna jest bardzo ważna zarówno dla lektora nagrywającego w studio, jak i dla lektora nagrywającego samodzielnie. W studio adaptacja akustyczna jest zazwyczaj zapewniona przez profesjonalne panele akustyczne lub specjalne kabiny izolacyjne. W domu natomiast adaptacja akustyczna może wymagać trochę kreatywności i inwestycji. Lektor nagrywający samodzielnie powinien wybrać pomieszczenie o możliwie małej ilości źródeł hałasu (np. okien czy drzwi) oraz o odpowiedniej wielkości (nie za duże ani za małe). Powinien też zadbać o to, aby pomieszczenie było wyposażone w materiały pochłaniające dźwięk (np. dywany czy zasłony) lub specjalne panele akustyczne (np. pianki lub wełny mineralnej).
Posłuchaj mojego odcinka na ten temat
A co z mikrofonem?
Lektor powinien też ustawić mikrofon tak, aby nie był zbyt blisko ani zbyt daleko od ust. Lektor powinien też unikać mówienia bezpośrednio do mikrofonu, aby nie powodować efektu „puff” lub „pop”.
Adaptacja akustyczna może znacznie poprawić jakość dźwięku i ułatwić pracę lektora i realizatora. Warto więc poświęcić trochę czasu i pieniędzy na to, aby stworzyć optymalne warunki do nagrywania.
A co ze sprzętem?
Sprzęt to kolejny ważny element pracy lektora audiobooków. Sprzęt składa się z dwóch podstawowych części: mikrofonu i interfejsu audio. Mikrofon to urządzenie, które przetwarza dźwięk na sygnał elektryczny. Interfejs audio to urządzenie, które przesyła sygnał z mikrofonu do komputera lub innego źródła dźwięku.
Sprzęt jest bardzo ważny zarówno dla lektora nagrywającego w studio, jak i dla lektora nagrywającego samodzielnie. W studio sprzęt jest zazwyczaj zapewniony przez realizatora lub wydawcę. W domu natomiast sprzęt musi być zakupiony przez lektora. Lektor nagrywający samodzielnie powinien wybrać sprzęt o możliwie wysokiej jakości i dopasowany do jego potrzeb i możliwości. Powinien też zadbać o to, aby sprzęt był odpowiednio skonfigurowany i kompatybilny z jego komputerem i oprogramowaniem DAW.
Najlepiej wybieraj od razu dobry mikrofon, nie baw się zabawkami.
Co to znaczy dobry mikrofon?
To znaczy, że jest sprawdzony i polecany przez ludzi, którzy pracują na tym mikrofonie i zdobywają sukcesy.
Jeśli masz ciśnienie akustyczne, żeby wystartować ale w portfelu ciśnienia budżetowego brak
Interesujący mikrofon
Jeśli budżet masz większy
Jeśli budżet masz większy
A co z interfejsem?
Podam tobie dwie opcje, które są sprawdzone przez realizatorów, oraz lektorów.
Ten interfejs nie schodzi ze sklepów, i wielu mówi na niego mercedes w śród budżetowych interfejsów.
Czy słusznie?
Mam, używam, z pojemnościowymi mikrofonami współgra wyśmienicie, z dynamicznymi średnio.
Jeśli zakupisz któryś z mikrofonów pojemnościowych będziesz zadowolonym użytkownikiem i lektorem.
Interfejs od Behringera.
Prawd, oraz mitów na jego temat powstaje wiele.
Ja używam, oraz mogę tobie polecić.
Tani, o ciepłym brzmieniu, świetnie się spisuje na mikrofonach zarówno pojemnościowych jak i dynamicznych.
Posiada pokrętło do monitoringu, w przeciwieństwie do poprzedniej karty.
Co jeszcze warto wiedzieć?
Interfejs audio powinien mieć co najmniej jedno wejście mikrofonowe (XLR) i jedno wyjście słuchawkowe (jack). Interfejs audio powinien też mieć możliwość regulacji głośności i wzmocnienia sygnału. Interfejs audio powinien być podłączony do komputera za pomocą kabla USB.
– Komputer powinien mieć wystarczającą moc i pamięć, aby obsłużyć oprogramowanie do nagrywania i edycji dźwięku. Komputer powinien też mieć aktualne sterowniki i system operacyjny. –
Oprogramowanie DAW.
– Oprogramowanie do nagrywania i edycji dźwięku powinno być łatwe w obsłudze i posiadać niezbędne funkcje, takie jak nagrywanie, odtwarzanie, cięcie, kopiowanie, wklejanie, normalizacja, korekcja czy kompresja dźwięku.
Co jeszcze musisz wiedzieć?
Sprzęt może znacznie wpłynąć na jakość dźwięku i ułatwić pracę lektora i realizatora. Warto więc poświęcić trochę czasu i pieniędzy na to, aby wybrać odpowiedni sprzęt.
Wtyczki do edycji dźwięku
Wtyczki do edycji dźwięku to dodatkowe narzędzia, które można zainstalować w oprogramowaniu do nagrywania i edycji dźwięku. Wtyczki służą do poprawiania lub zmieniania brzmienia dźwięku za pomocą różnych efektów lub algorytmów.
Wtyczki do edycji dźwięku są bardzo przydatne zarówno dla lektora nagrywającego w studio, jak i dla lektora nagrywającego samodzielnie. W studio wtyczki są zazwyczaj używane przez realizatora lub wydawcę. W domu natomiast wtyczki mogą być używane przez lektora.
Lektor nagrywający samodzielnie powinien wybrać wtyczki o możliwie wysokiej jakości i dopasowane do jego potrzeb i możliwości. Powinien też zadbać o to, aby wtyczki były odpowiednio skonfigurowane i kompatybilne z jego oprogramowaniem.
Oto kilka podstawowych wskazówek dotyczących wyboru wtyczek:
– Wtyczki powinny być dostosowane do rodzaju dźwięku, który chcemy poprawić lub zmienić. Na przykład, jeśli chcemy poprawić jakość głosu lektora, możemy użyć wtyczek takich jak EQ (equalizer), De-Esser (reduktor syczenia), De-Plosive (reduktor „puff” lub „pop”), De-Clicker (reduktor mlasków), De-Breath (reduktor oddechów) czy Compressor (kompresor).
– Wtyczki powinny być używane z umiarem i ostrożnością. Nie należy nadużywać efektów lub stosować zbyt dużego wzmocnienia sygnału. Należy też sprawdzać efekty naszych działań na słuchawkach lub monitorach.
Wtyczki do edycji dźwięku mogą znacznie poprawić jakość dźwięku i ułatwić pracę lektora i realizatora. Warto więc poświęcić trochę czasu i pieniędzy na to, aby wybrać odpowiednie wtyczki.
Naucz się wtyczek!
Podsumowanie
Nagrywanie jako lektor audiobooków to nie tylko umiejętność czytania na głos. To także wybór sposobu pracy – samodzielnie czy w studio z realizatorem – oraz zadbanie o odpowiednią adaptację akustyczną, sprzęt i wtyczki do edycji dźwięku. Każdy z tych elementów ma swoje zalety i wady, które należy wziąć pod uwagę przed podjęciem decyzji.
Nagrywanie w studio z realizatorem daje nam możliwość skorzystania z profesjonalnego sprzętu i pomocy fachowca. Jednak wymaga to także dostosowania się do harmonogramu studia i akceptacji decyzji realizatora.
Nagrywanie samodzielnie daje nam możliwość pełnej kontroli nad naszą pracą i wyrażenia naszego własnego stylu. Jednak wymaga to także posiadania odpowiedniego sprzętu